De zin en onzin van motivatievragen

De grootste oorzaak van de miskleunen die gemaakt worden in recruitment is dat we kennelijk een zwak hebben voor mensen die heel erg gemotiveerd zijn. Of althans, heel bedreven zijn in het overtuigend beantwoorden van vragen als: “Wat spreekt je zo aan in deze functie?” of "Waarom zou je hier zo graag willen werken?" Geef maar toe: Er gaan weinig sollicitatiegesprekken voorbij zonder dit type vragen. Het is de ideale bananenschil van veel werkgevers.

Wat vertelt motivatie écht?

Een kandidaat kan met enthousiasme uitleggen waarom hij of zij voor jouw bedrijf wil werken. Dat streelt het ego, maar hoe waardevol is dit echt? Motivatie kan natuurlijk aangeven dat een kandidaat zich heeft verdiept in jouw organisatie en jouw kernwaarden deelt. Maar het kan ook een zorgvuldig ingestudeerd antwoord zijn, dat vooral bewijst dat iemand goed kan verleiden.

Een beetje kandidaat weet wat werkgevers willen horen. Ze hebben hun antwoord op deze vraag vaak goed voorbereid, en het bewijst niet veel meer dan hun vermogen om een overtuigend verhaal te houden. En overtuigend communiceren is altijd handig, maar lang niet voor alle functies het belangrijkste.

Motivatie versus competentie

Veel belangrijker dan motivatie zijn competenties. Kan de kandidaat de taken uitvoeren waarvoor je iemand zoekt? Heeft hij of zij de vaardigheden en ervaring die nodig zijn om succesvol te zijn in de rol? Of heeft iemand het leervermogen om te groeien? Motivatie zegt weinig over deze cruciale aspecten. Iemand kan heel gemotiveerd zijn om bij je te werken, maar motivatie verdwijnt als sneeuw voor de zon als je niet goed genoeg bent voor de taken waarvoor je aangenomen bent.

Focus daarom meer op competenties en de match tussen de kandidaat en de functie. Vraag naar specifieke ervaringen die relevant zijn voor de rol en hoe de kandidaat omgaat met uitdagingen die hij in deze functie tegenkomt. Hiermee krijg je veel beter inzicht in of iemand geschikt is voor de baan.

De waarde van cultuurfit

Naast competentie is cultuurfit ook essentieel. Natuurlijk wil je iemand die in jouw team past en jouw bedrijfswaarden onderschrijft. Maar ook hier geldt: cultuurfit gaat dieper dan een gemotiveerd betoog. Vraag liever naar situaties waarin de kandidaat zich moest aanpassen aan een nieuwe omgeving of met verschillende typen collega's moest samenwerken.

Kijk naar gedrag in en rond het sollicitatiegesprek; dit geeft een veel beter beeld van hoe iemand in jouw bedrijfscultuur zou passen. Bijvoorbeeld: je wilt echt overtuigd worden van iemands bereidheid om zich te ontwikkelen; dan is oprechte nieuwsgierigheid een betere indicator voor leervermogen dan een gloedvol betoog.